Lantaren/Venster, Rotterdam, 22 oktober 2010
beeld: Robert Tjalondo 
door: Kees Schreuders

​gepubliceerd in: Jazzenzo

Als stilte de klank omvat, dan is het klankenspel van de Tunesische ud-speler Anouar Brahem daar een hommage aan. Zonder opsmuk, louter gefocussed op het samenspel, weet het kwartet het publiek mee te voeren in een amalgaam van beeldende Oosterse en Westerse melodielijnen.
 

Net als met zijn vorige trio (ud, piano en accordeon) weet hij nu ook weer, een niet voor de hand liggende combinatie van instrumenten bij elkaar te brengen: ud, basklarinet (Klaus Gesing) , elektrische bas (Björn Meyer), darbuka en framedrum (Khaled Yassine). Het levert een fraai, geraffineerde klankkleuring op, die blijft boeien.

Het Anouar Brahem Quartet blijkt een geroutineerde eenheid, waarbij gezamenlijke concentratie, samenspel en avontuur voorop staan en ruimte wordt gelaten voor individuele improvisaties, waarna vaak de refreinen unisono weer worden opgepakt. Als een Scheherazadewordt, door instrumentale verhaallijnen, een wereld van duizend en één nacht, kasba’s, karavanen, derwisjen en oases, aan je voorgetoverd. De climaxen zijn geen explosies maar tintelende implosies, waardoor het geheel een soort onderkoelde en onderhuidse groove krijgt, die hypnotiserend werkt.

De concentratie en aandacht waarmee ingetogen wordt gemusiceerd komt uitstekend tot z’n recht in de zaal van het nieuwe Lantaren/Venster. De zaal is iets groter dan die van de vorige locatie, maar de zichtlijnen en akoestiek zijn klasse. Het aanblazen van de basklarinet en wrijven over het vel van de framedrum, zijn zo goed als onversterkt te horen. De locatie van L/V, als we ons even niet druk maken over het parkeren, is weergaloos. Aan de Kop van Zuid (het Manhattan aan de Maas) waan je je in de Nederlandse versie van midtown New York. Chapeau! 

Maar terug naar de muziek. In ruim vijf kwartier worden grotendeels de nummers van Brahems laatste album ‘The Astounding Eyes Of Rita’ gespeeld, waarbij de melancholieke combinatie van ud en de basklarinet van Klaus Gesing (onder andere bekend van Norma Winstone) centraal staan. Vaak ondersteund met Brahems neuriënde zang. Opvallend was de Zweedse Björn Meyer die met veel binnenpret een scala aan speeltechnieken op zijn zessnarige elektrische bas gebruikt, onder andere het met de vingertoppen tokkelen op de snaren (Stopover At Djibouti) en door middel van een reeks flageoletten een ritme neergelegd waar door de andere musici op verder wordt gebouwd (The Lover Of Beirut). 

Brahem weet de wereld van Arabische klassieke muziek, folk en jazz aaneen te rijgen en daarmee een zeer eigen geluid te scheppen. Hij kiest er dan ook voor om voor het jazzpubliek op te treden. Het jazzpubliek van afgelopen vrijdag kreeg in L/V dan ook wat het verwachtte.

• Anouar Brahem