Vredenburg Leeuwenbergh
Utrecht, 17 januari 2013
fotografie: Ron Beenen
door: Kees Schreuders 

​gepubliceerd in: Jazzenzo

 

In 2003 tekende  pianist Tord Gustavsen bij ECM voor een trilogie aan trio albums: 'Changing Places' (2003), 'The Ground' (2005) en 'Being There' (2007). Waarna nog een ensemble- en een kwartetalbum volgde. Omdat het trio-format blijkbaar nog niet al zijn geheimen heeft prijs gegeven, toert hij nu weer met zijn trio.

  

In de serie ‘ECM Artists In Concert’ speelt het Noorse gezelschap in de Leeuwenberghlocatie van het Utrechtse Vredenburg. Het trio speelt in het idioom van de Scandinavische geïmproviseerde muziek, maar put ook uit de klassieke en volksmuziek.

Sibelius
Spreekstalmeester Hans Mantel kondigt de groep treffend aan met een citaat over de composities van Sibelius: ‘Muziek voor landschappen die nog nooit betreden zijn’. Als we daar de fluisterende uitnodiging van Gustavsen: ‘Please join us on a musical journey where the spirit will guide us’ en de ambiance van een besneeuwde, voormalige kerk, bij optellen, hebben we de contouren voor een avond muzikale meditatie al redelijk precies in het vizier.

Tord Gustavsen doet als pianist denken aan Keith Jarrett. Zeker in zijn bewegelijkheid tijdens het spelen, soms hurkend en half staand. Maar zijn spel is introspectiever en implicieter. Secuur en met volle overgave verkent hij de horizon op zoek naar magische momenten die in zicht komen of uit de innerlijke essentie komen boven borrelen.

Ogenblikken die de optelsom ontstijgen en waarin de muzikanten waarnemer kunnen zijn van hun eigen samenspel. Daar waar verwondering en vervoering elkaar ontmoeten. Het zijn de momenten van betovering die een vacuüm creëren zodat het publiek meegezogen wordt en deelgenoot gemaakt.

Hymne-achtig
Geen wonder dat zulke, vaak hymne-achtige momenten, neuriënd door Gustavsen worden omarmd. Drummer Jarle Vespestad en contrabassist Mats Eilertsen zijn daarin zeer bekwame en welkome kompanen.
 

Pianomotieven vormen meestal het startpunt voor verkennende improvisaties gebaseerd op melodie- en harmonievariaties. Telkens weer fraai gecomplementeerd door de altijd prettig aanwezige bas en drums.

Vespestad is een dicht op de huid spelende drummer, die zich subtiel bedient van veegjes en tikjes en ritmische texturen bijna melodieus verweeft in het samenspel. Hij speelt met zeer veel focus en is zeer bepalend in het al of niet aanzwengelen of doorbreken van de dynamiek. Vaak trekt hij met de bassist op om met veel binnenpret accenten te verleggen en zo geleidelijk de ingezette koers om te buigen.

Eilertsen is iemand die de flow van een stuk of moment wil verdiepen en verrijken. Hij spiedt letterlijk en figuurlijk naar dat wat zich in de ether aandient en pakt dat met veel souplesse op en verwerkt dat in zijn partijen. Het duet van drums en bas waarin hij voornamelijk strijkpartijen speelt, is meesterlijk.

Onderhuids
Het spel wordt nooit ongebreideld en blijft onderhuids, intiem met heel veel ingehouden temperament. Zodoende blijft het op het scherp van de snede en weet het de aandacht, vaak ademloos, vast te houden. Met het afsluitende en veelzeggende ‘Being There’ word je kalm uit een introspectieve roes wakker gewiegd…

 

• www.tordgustavsen.com